جراحی تعویض مفصل زانو در شیراز + مراقبت ها

مراقبت بعد از عمل تعویض مفصل زانو

1-بهبودی

با از بین رفتن اثر داروی بیهوشی، درد در روز دوم یا سوم بعد از جراحی بدتر می‌شود و برای کنترل آن مصرف مسکن لازم می‌شود. بهبودی چند هفته طول می‌کشد و سرعت بازگشت به حالت طبیعی به عوامل زیادی از جمله سن، سلامت عمومی، قدرت عضلات، و وضعیت سایر مفاصل بیمار بستگی دارد. در شش هفته اول پس از عمل، ادامه تمرینات ورزشی تفاوت زیادی در طول زمان بهبودی ایجاد می‌کند. ورزش در ابتدا می‌تواند دردناک باشد که با مسکن بهتر می‌شود. بتدریج، بیمار می‌تواند تمریناتی برای تقویت عضلات خود انجام دهد تا حرکت او تسهیل شود. پیشرفت بهبود زانوی جدید تا وقتی که بافت اسکار بهبود می‌یابد ادامه دارد. در این مدت بیمار باید همچنان عضلات خود را ورزش دهد و به مشکلات زیر توجه کند:

2-سفتی

گاهی اوقات در هفته‌های اول زانو بدون دلیل مشخصی سفت می‌شود که با ادامه تمرینات ورزشی  بهتر می‌شود. اگر بعد از حدود شش هفته سفتی بهتر نشد، ممکن است زانو نیاز به دستکاری توسط جراح داشته باشد که تحت بیهوشی انجام خواهد شد.

3-درد

درد بعد از عمل در دو ماه اول طبیعی است و احتمالاً تا شش هفته مصرف مسکن ضروری است. مسکنها شامل مواد افیونی، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) ، استامینوفن، و بی‌حس کننده های موضعی هستند. اگر درد تا 6 ماه برطرف نشود نیاز به پیگیری دارد.

4-تورم

بعد از تعویض مفصل زانو، تورم مخصوصا در مچ پا و زانو رایج است و ممکن است تا سه ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد. تورم مچ پا معمولاً با پیشرفت راه رفتن برطرف می‌شود. استفاده از کیسه یخ هر بار تا 20 دقیقه برای مفصل متورم بسیار مفید است. بالا نگه داشتن پا نیز به کاهش تورم کمک می‌کند.

 5-جلوگیری از لخته شدن خون

برای پیشگیری از لخته شدن خون داروهای رقیق‌کننده خون و جورابهای مخصوص تجویز می‌شود. حرکت دادن پا و مچ پا بلافاصله پس از جراحی به افزایش جریان خون در عضلات و جلوگیری از تورم پا و لخته شدن خون کمک می‌کند. در صورت امکان هر ساعت حداقل پنج دقیقه راه رفتن نیز در کاهش این خطر موثر است.

6-جلوگیری از ذات الریه

تنفس کم عمق در بیماران در اوایل بعد از عمل به دلیل اثرات بیهوشی، داروهای ضد درد و ماندن طولانی در رختخواب است. تنفس کم عمق می‌تواند منجر به کلاپس نسبی ریه‌ها شود (آتلکتازی)، و بیمار را مستعد ذات الریه کند. انجام مکرر نفسهای عمیق و استفاده از دستگاه اسپیرومتر کمک کننده است.

فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو

برای شروع حرکت مفصل جدید، فیزیوتراپی بخش اساسی توانبخشی بعد از عمل است و برای نتیجه مطلوب باید تا 48 ساعت پس از جراحی شروع شود. فیزیوتراپیست در بیمارستان با بیمار ملاقات می‌کند و یک برنامه تمرینی به او می‌دهد که هم در بیمارستان و هم بعد از ترخیص آن را دنبال کند. شروع فیزیوتراپی ممکن است با استفاده از دستگاه حرکت غیرفعال مداوم (CPM) باشد که امکان حرکت مفصل جدید را در رختخواب فراهم می‌کند. درد با دارو کنترل می‌شود تا ورزش متوقف نشود. فیزیوتراپی تا زمانی که قدرت عضلانی و دامنه حرکتی مناسب بدست آید، ادامه خواهد داشت.

بعد از تعویض مفصل زانو در خانه

موفقیت تعویض مفصل زانو تا حد زیادی به پیروی از دستورات پزشک در چند هفته اول پس از جراحی دارد، و شامل موارد زیر است:

 مراقبت از زخم

بخیه‌ها یا منگنه‌ها چند هفته پس از جراحی برداشته می‌شوند. بیمار باید تا زمان خشک شدن زخم از رساندن آب به آن خودداری کند و برای جلوگیری از تحریک زخم، آنرا با پانسمان بپوشاند.

 جلوگیری از سقوط

سقوط در هفته‌های اول پس از جراحی می‌تواند به زانوی جدید آسیب برساند و نیاز به جراحی دیگری را الزامی کند. تا زمان بهبود تعادل، انعطاف‌پذیری و قدرت، باید از عصا، واکر، نرده یا اطرافیان کمک گرفت.

 رژیم غذایی

مقداری کاهش اشتها در هفته‌های اول پس از جراحی معمول است. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، غالباً همراه با مکمل آهن، برای کمک به ترمیم زخم و بازیابی قدرت عضلات مهم است.

 فعالیت

ورزش، مخصوصا در هفته‌های نخست پس از جراحی از مولفه‌های مهم مراقبت در منزل است. بیشتر فعالیتهای عادی زندگی روزانه باید ظرف 3 تا 6 هفته پس از جراحی از سر گرفته شوند. درد همراه با فعالیت و درد شبانه در چند هفته اول شایع است. برنامه فعالیت باید شامل موارد زیر باشد:

• پیاده روی تدریجی، ابتدا در خانه و سپس در خارج از خانه، تا 6 هفته باید از عصا یا واکر استفاده شود.
• از سرگیری سایر فعالیتهای عادی خانگی، مانند نشستن، ایستادن و بالا رفتن از پله
• تمرینات خاص ورزشی، چند بار در روز، برای بازیابی دامنه حرکات و تقویت زانو
• ممکن است در هفته‌های اول پس از جراحی یک فیزیوتراپیست در خانه یا مرکز درمانی به بیمار کمک کند.

پیاده روی تدریجی ابتدا در خانه و سپس در خارج از خانه، با استفاده از عصا یا واکر انجام می‌شود

 کارهای خانه

کارهای سبک منزل مانند گردگیری یا شستن ظروف را می‌توان انجام داد. اما در سه ماه اول باید از کارهای سنگین مانند جاروبرقی یا تعویض تختها خودداری کرد. ایستادن طولانی باعث تورم مچ پا می‌شود و باید اتو کشیدن در وضعیت نشسته انجام شود. در شش هفته اول باید از بالا رفتن یا خم شدن خودداری کرد.

رانندگی

هنگامی که زانو آنقدر خم شود که نشستن در اتومبیل راحت باشد، و کنترل عضلات زمان واکنش مناسب برای ترمز و شتاب را فراهم کند، می‌توان رانندگی را از سر گرفت. بیشتر افراد 4 تا 6 هفته پس از جراحی رانندگی را از سر می‌گیرند.

نشستن و زانو زدن

شش هفته اول نباید پاها را خم کرد. بعد از سه ماه که بافت اسکار به اندازه کافی خوب شد، می‌توان روی سطح نرم زانو زد.

خوابیدن

نیازی به خوابیدن در وضعیت خاصی نیست. اما گذاشتن بالش زیر زانو می‌تواند بر روی عضلات تأثیر بگذارد و صاف کردن زانو را دشوار کند، و باید از آن خودداری نمود.

نتایج تعویض مفصل زانو

هدف اصلی از تعویض مفصل زانو کاهش درد و بهبود حرکت آن است. برای اکثر افراد، درد طی چند ماه اول به تدریج کاهش می‌یابد. بازیابی کامل حرکات معمولا اتفاق نمی‌افتد و بیشتر افراد، مفصل مصنوعی را در حدود سه چهارم طبیعی ارزیابی می‌کنند. زانو زدن گاهی ناراحت‌کننده است اما ضرری ندارد. احساس بی‌حسی در پوست اطراف محل برش، و احساس سفتی هنگام فعالیتهای سنگین خمشی غیر معمول نیست. همچنین، گاهی فشارهای فلز و پلاستیک هنگام خم و راست کردن زانو یا راه رفتن احساس می‌شود که طبیعی است و اغلب با گذشت زمان کاهش می‌یابد. زانوی جدید ممکن است فلزیاب‌های امنیتی فرودگاهها و سایر اماکن را فعال کند و در این صورت باید مسئول امنیتی را از آن مطلع نمود.

دامنه حرکات (راست) و تصویر رادیولوژی (چپ) در بیماری که 10 سال از آرتروپلاستی او گذشته است

ماندگاری نتایج تعویض مفصل زانو

بر اساس تحقیقات، از هر پنج نفری که تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار گرفته‌اند، چهار نفر از زانوی جدید خود راضی هستند. بیش از 90 درصد از کل جایگزینی‌های جدید زانو، تا 15 سال پس از جراحی عملکرد خوبی دارند و بیشتر آنها 20 سال یا بیشتر دوام دارند. پیروی از دستورالعمل‌های پس از جراحی، مراقبت از مفصل زانوی تعویضی، و حفظ سلامت عمومی، روشهای مهمی برای ماندگاری بیشتر نتایج هستند.

محافظت از زانوی جدید

انجام موارد زیر پس از تعویض مفصل زانو توصیه می‌شود:

• شرکت در برنامه‌های منظم و سبک ورزشی (مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه سواری) برای حفظ قدرت و تحرک زانوی جدید
• خودداری از انجام فعالیتهای دارای تاثیر بالا مانند دویدن، پریدن، یا سایر ورزشهای پر تحرک
• حفظ وزن در محدوده طبیعی، وزن زیاد می‌تواند سایش پروتز را تسریع، و باعث شل و دردناک شدن مفصل تعویضی شود.
• رعایت اقدامات احتیاطی ویژه برای جلوگیری از زمین خوردن و آسیب دیدگی، چون شکستگی پا ممکن است نیاز به جراحی دیگری را ایجاد کند.
• دندانپزشک باید از وجود زانوی مصنوعی آگاه شود، و درمورد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک قبل از اقدامات دندانپزشکی باید نظر جراح ارتوپدی را پرسید.
• انجام مراجعات دوره‌ای برای معاینه پیگیری و عکسبرداری با اشعه ایکس

انجام منظم ورزشهای سبک مانند دوچرخه سواری برای حفظ قدرت و تحرک زانوی جدید مفید و لازم است

عوارض تعویض مفصل زانو

اکثر عملهای تعویض مفصل زانو بدون مشکل هستند، اما از هر 20 نفر 1 نفر ممکن است دچار عارضه شود. بیشتر عوارض جزئی هستند و با موفقیت درمان می‌شوند. خطر ایجاد عوارض به عوامل مختلفی از جمله سن و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. عوارض احتمالی تعویض مفصل زانو عبارتند از:

• عفونت در زخم یا اطراف پروتز
• لخته شدن خون
• مشکلات کاشت
• آسیب عصبی عروقی
• شکستگی یا دررفتگی استخوان

جراحی تجدید نظر

مفصل تعویضی زانو ممکن است پس از مدتی فرسوده یا شل شود، و در آن صورت عمل دیگری مورد نیاز خواهد بود که به آن جراحی تجدید نظر گفته می‌شود. جراحی تجدید نظر پیچیده تر از جراحی اول است و با هر بار تجدید نظر مزایای آن کاهش و خطرات آن افزایش می‌یابد. داشتن وزن اضافه و اشتغال به کارهای سنگین بدنی احتمال نیاز به عمل تجدید نظر را افزایش می‌دهد.