پی آر پی در شیراز
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (Platelet Rich Plasma) یا پی آر پی (PRP)، یک روش درمانی کم تهاجمی و موثر است که از چند دهه قبل مورد توجه متخصصین ارتوپدی قرار گرفته است.
این روش با استفاده از مواد استخراج شده از خون خود فرد، و تحریک فرآیندهای بهبودی طبیعی بدن او، باعث ترمیم آسیب، تسکین درد و رفع التهاب می‌شود. به همین دلیل پی آر پی در درمان آسیبهای وارده به رباطها، تاندونها، مفاصل، و انواع آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پی آر پی در شیراز در کلینیک تخصصی دکتر فرید شهریور انجام می‌شود. دکتر شهریور دارای مدرک بورد تخصصی ارتوپدی و عضو هیئت علمی درمانی بیمارستان شهید رجایی شیراز است. در کلینیک تخصصی دکتر شهریور علاوه بر تزریق پی آر پی، جراحیهای باز و آرتروسکوپیک مفاصل، شکستگیها، و دفورمیتی‌ها انجام می‌شود. بعلاوه، با حضور کادر درمانی ورزیده و متبحری مانند محسن زمانی در کنار متخصص ارتوپد شیراز، خدمات ترمیم زخم و پانسمانهای نوین، ارتوکین تراپی، پی آر پی و مزوتراپی صورت، میکرونیدلینگ نیز در این کلینیک ارائه می‌شود.
پی آر پی (PRP) زانو در شیراز
آرتروز زانو یکی از مشکلات بسیار شایع ارتوپدی است که به علت تخریب غضروف مفصلی اتفاق می‌افتد. درد و التهاب ناشی از آرتروز زانو گاهی دامنه حرکات فرد را بسیار محدود کرده، بر کیفیت زندگی او تاثیر می‌گذارد. در صورتی که آرتروز زانو خیلی شدید نباشد می‌توان برای درمان آن از روشهای غیر جراحی مانند تزریق پی آر پی کمک گرفت. تزریق پی آر پی باید با دقت و در محل مناسب انجام شود و در غیر این صورت بی نتیجه خواهد بود. از این نظر، تجربه و تخصص پزشک در تزریق اهمیت زیادی دارد. تزریق پی آر پی در شیراز توسط دکتر فرید شهریور انجام می‌شود. دکتر شهریور دارای سوابق درمانی و آموزشی موفقی در بیمارستانهای شبراز بوده، کلینیک تخصصی وی مرکز کلیه خدمات ارتوپدی، از جمله تزریق پی آر پی زانو است. در صورتی که مایلید تزریق پی آر پی را تحت نظر متخصص زانو در شیراز انجام دهید، می‌توانید به صورت آنلاین نسبت به رزرو نوبت ویزیت دکتر شهریور اقدام کنید.
پی آر پی زانو
آرتروز زانو نوعی بیماری التهابی پیشرونده است که غضروفهای درون مفصل زانو و سایر ساختارهای اطراف آنرا درگیر میکند. این بیماری یکی از شایعترین دلایل درد، از دست دادن عملکرد و ناتوانی مربوط به راه رفتن در میان افراد بالاتر از 65 سال است.
اگرچه درمان قطعی آرتروز زانو جراحی تعویض مفصل است، اما به دلیل مشکلات جراحی، پزشکان و بیماران روشهای غیر جراحی شامل دارو درمانی، فیزیوتراپی، اصلاح سبک زندگی، و در سالهای اخیر تزریق ژل یا کورتون را ترجیح می‌دهند.
تزریق پی آر پی روش درمانی جدیدتری است که اخیرا مورد استقبال روزافزون قرار گرفته است. در این روش، از عوامل بهبودی استخراج شده از خون خود فرد برای تسکین درد و التهاب، و افزایش عملکرد زانو استفاده می‌شود.
پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) چیست؟
پلاکت و پلاسما
همانطور که از نام آن بر می‌آید، پی آر پی به پلاسمایی گفته می‌شود که از پلاکت غنی است. پلاکت ها مانند گلبول های قرمز و سفید از اجزاء طبیعی خون هستند و بیشتر به دلیل نقشی که در لخته شدن خون دارند شناخته میشوند. با این حال، آنها حاوی پروتئینهای مختلفی از جمله فاکتورهای رشد هستند که در تنظیم تقسیم سلولی، تحریک بازسازی بافت، و کمک به ترمیم و بهبودی شرکت دارند. پلاکتها در پلاسما که جزء مایع خون است شناورند. بیشتر حجم پلاسما را آب تشکیل می‌دهد اما حاوی پروتئین‌ها، فاکتورهای رشد، مواد مغذی، گلوکز و آنتی بادی‌ها نیز هست.
پی آر پی
پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود فرد گرفته می‌شود. برای تهیه آن سلولهای خونی را از پلاسما جدا می‌کنند تا به این ترتیب، تعداد پلاکتها در آن افزایش یابد. این پلاسمای غنی از پلاکت پس از آماده سازی به ناحیه آسیب دیده بدن فرد تزریق می‌شود. درمان با پی آر پی (PRP) بر اساس این ایده طراحی شده است که عوامل رشد موجود در محلول تزریق بتوانند ساختن سلولهای جدید را تحریک، و باعث پیشرفت روند بازسازی و ترمیم بافتهای آسیب دیده از جمله، ماهیچه ها، مفاصل، تاندون ها، رباط ها، و پوست شوند.
| مزایای تزریق پی آر پی | |
|---|---|
| مناسب برای: | کنترل درد مربوط به آرتروز (استئوآرتریت) |
| قیمت پی آر پی زانو | قیمت براساس تعداد و برند کیت مصرفی متغیر |
| مدت زمان بهبودی | طی سه تا شش ماه پس از تزریق با بهبود آسیبهای موجود در مفصل عملکرد زانو افزایش خواهد یافت |
| تعداد جلسات | در بیماران با شرایط مختلف متفاوت است |
پی آر پی چگونه عمل می کند؟
هنوز به طور دقیق معلوم نیست که پی آر پی چگونه می‌تواند باعث بهبود علائم آرتروز زانو و سایر مشکلات شود. اما برای توصیف ساده این فرآیند پیچیده، می‌توان گفت که این درمان، واکنشهای طبیعی بدن را که هنگام مواجهه با آسیب بافتی رخ می‌دهد، به نحو تشدید شده ای فعال میکند. نکات عمده چگونگی عمل پی آر پی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- تخریب سلولهای التهابی توسط پلاکتها و مهار التهاب، که منجر به بهبود بافتهای آسیب دیده و کاهش سرعت پیشروی آرتروز می‌شود
- افزایش تولید سلولهای بنیادی، کلاژن، و سایر پروتئینهای مرتبط توسط فاکتورهای رشد موجود در پلاکتها، که روند بهبود بافت را تسریع میکند. فاکتورهای رشد جریان خون را نیز تحریک نموده به افزایش استحکام و انعطاف پذیری غضروف و تحریک تشکیل آن کمک می‌کنند.
- پلاکتها دارای بیش از 30 پروتئین فعال زیستی، 7 عامل رشد پروتئینی، و 3 نوع پروتئین خاص هستند که به ترتیب در ترمیم بافت‌ها، تحریک روند بهبود زخم، و چسبیدن سلولها به یکدیگر (در روند ترمیم مهم است)، شرکت می‌کنند.
افزایش تولید مایع سینوویال و کاهش حس درد توسط پروتئینهای موثر بر گیرنده‌های درد نیز از سایر مفروضات پژوهشگران است. البته، نکاتی که ذکر شد در حد فرضیه است و رد یا قبول هر یک نیازمند مطالعات بالینی بزرگ و با کیفیت است.
مزایای درمان با پی آر پی (PRP) چیست؟
پی آر پی در مقایسه با سایر درمانها دارای مزایای زیر است:
- از خون خود بیمار گرفته می‌شود و به همین دلیل عوارض ناشی از تزریق آن بسیار کم است.
- ساده، سریع، صد در صد طبیعی، ایمن، بسیار کم تهاجمی، و موثر در کاهش درد و التهاب است.
- سایر درمانهایی که به طور سنتی برای تسکین آرتروز زانو به کار می‌روند، ممکن است نتوانند به اندازه کافی موثر باشند یا دارای اشکالاتی هستند. به عنوان مثال استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند آسپرین و ایبوپروفن ممکن است به طور موثری درد را کاهش دهند، اما استفاده دائمی آنها می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید مشکلات معده، فشار خون و مشکلات قلبی شود.
- دامنه کاربرد پی آر پی بسیار گسترده است و علاوه بر آرتروز در رفع مشکلاتی مانند تاندونیت، سفتی عضلات و غیره نیز موثر است.
- آلرژی ایجاد نمی‌کند.
موارد استفاده از درمان پی آر پی توسط دکتر ارتوپد شیراز
دکتر ارتوپد شیراز درمان پی آر پی را در موارد زیر توصیه میکند:
- فعالیتهای روزمره فرد تحت تأثیر درد و ناراحتی آرتروز زانو یا سایر مشکلات موجود قرار گرفته باشد
- فیزیوتراپی، کورتون و سایر درمانهای غیر جراحی موفق به کاهش درد و بهبود عملکرد آنها نشده اند
- بیمار به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن حساس است، یا مایل به مصرف طولانی مدت داروها نیست.
- بیمار مایل به انجام عمل جراحی نیست، یا به هر علت جراحی به او توصیه نمی‌شود.
چه افرادی نباید PRP انجام دهند؟
درمان با پی آر پی برای بیمارانی که دارای شرایط زیر هستند، توصیه نمی‌شود:
- ابتلا به نوعی بیماری که می‌تواند با تزریق پی آر پی بدتر شود یا گسترش یابد، مانند عفونت فعال، بیماریهای متاستاتیک یا برخی بیماریهای پوستی
- برخی از اختلالات خونی مانند کمخونی و خونریزی
- تحت درمان بودن برای انعقاد خون و عدم امکان توقف موقت درمان
- بارداری
علاوه بر این، بیمارانی که به محصولات گاو حساسیت دارند باید به پزشک خود اطلاع دهند. چون اگر در ترکیب پلاسمای غنی از پلاکت ترومبین گاو افزوده شده باشد، ممکن است دچار واکنش آلرژیک شوند. همچنین، ممکن است تزریق پلاسمای غنی از پلاکت برای موارد خیلی شدید آرتروز توصیه نشود، چون فقط عمل جراحی را به تاخیر می‌اندازد.
مراحل تهیه پی آر پی
روشها متفاوت است، اما متداول ترین روش تهیه PRP شامل سانتریفیوژ نمونه خون بیمار است. یک ویال خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد و با سرعت بسیار بالا می‌چرخد. چرخش باعث جدا شدن خون به لایه ها ی زیر می‌شود:
- لایه گلبول های قرمز که تقریباً 45 درصد خون را تشکیل می‌دهد و در ته ویال ته نشین می‌شود
- گلبولهای سفید خون و پلاکتها لایه میانی نازک را تشکیل می‌دهند. این لایه اصطلاحا به بافی کت (buffy coat) معروف است و کمتر از 1 درصد محلول سانتریفیوژ را تشکیل می‌دهد.
- “پلاسمای فقیر از پلاکت” که غلظت پلاکت آن کم است، لایه بالایی باقیمانده یعنی حدود 55 درصد از نمونه خون سانتریفیوژ را تشکیل می‌دهد.
پس از خاتمه سانتریفیوژ، ویال را خارج کرده، اجزای لازم برای PRP را از آن استخراج، و محلول را برای تزریق آماده می‌کنند.
ترکیب پی آر پی آرتروز زانو
پلاکت ها
محلول پی آر پی آرتروز زانو از لایه نازک میانی یا بافی کت به دست می‌آید و دارای پلاکت و سلولهای سفید خون است. به طور طبیعی تعداد پلاکتها بین 150،000 تا 450،000 در هر میکرولیتر خون است، ولی در پی آر پی می‌تواند از 5/2 تا 9 برابر این مقدار باشد. شاید تصور شود که هرچه غلظت پلاکت بیشتر باشد محلول پی آر پی موثرتر خواهد بود. در‌حالی‌که اینطور نیست. اگرچه این موضوع هنوز به بررسی های بیشتری نیاز دارد، اما بعضی از مطالعات انجام شده غلظت 5/2 برابری پلاکتها را ایده آل دانسته اند، و غلظت بیش از حد آنرا عاملی برای ممانعت از رشد سلول دانسته اند. البته این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
سایرمطالب: معرفی متخصص تعویض مفصل شانه شیراز
سلولهای سفید خون
غلظت سلولهای سفید در محلول نیز در همه موارد یکسان نیست و نقش آنها در درمان پی آر پی هنوز معلوم نشده است. نظرات پژوهشگران در این مورد متفاوت، و به طور خلاصه به شرح زیر است:
- برخی معتقدند که ممکن است این سلولها توانایی بهبود بافت‌ها را مهار، و باعث التهاب، تشکیل اسكار، و آسیب بافتهای مجاور شوند. سلولهای سفید خون هیچ تأثیر منفی ندارند و یا حتی ممکن است اثرات مفیدی داشته باشند.
- گروهی معتقدند که سلول های سفید خون ممکن است به آسیبهای تاندونی کمک کنند اما در کمک به آسیبهای مفاصل موثر نیستند.
مواد افزودنی
گاهی پزشکان مواد دیگری مانند ترومبین و کلرید کلسیم را با محلول پی آر پی مخلوط می‌کنند تا به این ترتیب باعث فعال‌سازی مصنوعی پلاکتها به منظور تشکیل لخته، آزادسازی فاکتورهای رشد، و افزایش خاصیت ترمیم کنندگی پی آر پی شوند.
سایرمطالب: معرفی کلینیک ارتوپدی شیراز
تفاوت ترکیب پی آر پی های مختلف
ترکیب دقیق پلاسمای غنی از پلاکت برای هر بیمار و هر پزشک می‌تواند متفاوت باشد و یک فرمول جهانی مورد قبول همگان برای آن موجود نیست. این تفاوت به موارد زیر بستگی دارد:
- ویژگی های بیمار: مانند هر ویژگی طبیعی دیگری، ترکیب خون، (به عنوان مثال تعداد پلاکتها) نیز می‌تواند در بیماران مختلف متفاوت باشد.
- غلظت پلاکتها: غلظت پلاکتها در محلول به خون فرد، مقدار خون گرفته شده، فرآیند سانتریفیوژ (به عنوان مثال سرعت و مدت چرخش) و سایر روشهای آماده سازی بستگی دارد.
- تعداد سلولهای سفید خون: همانند غلظت پلاکتها، غلظت سلولهای سفید خون نیز توسط نمونه خون فرد و همچنین روشهای پردازش و آماده سازی تعیین می‌شود.
- مواد افزودنی: افزودن ترومبین و کلرید کلسیم به منظور فعال شدن پلاکتها صورت می‌گیرد. اینکه این مواد چگونه بر عملکرد درمانی پی آر پی تأثیر می‌گذارند هنوز به خوبی درک نشده است، ولی به هر حال وجود آنها در محلول تفاوت ایجاد میکند.
طبقه بندی فرمولهای پی آر پی
به دلیل اینکه مواد تشکیل دهنده محلول پی آر پی، و پردازش آن می‌تواند متفاوت باشد، تشخیص اثربخشی درمان پی آر پی در مطالعات مختلف دشوار می‌شود. برای رفع این دشواری، برخی از پژوهشگران ایجاد یک سیستم طبقه بندی را برای تمایز بین فرمولاسیون های مختلف پلاسمای غنی از پلاکت پیشنهاد کرده اند. چنین سیستمی به محققان کمک میکند تا دریابند که آیا این تفاوتها اهمیت دارند یا خیر، و اگر دارند کدام روشهای آماده سازی و کدام ترکیبها بهترین و موثرترین هستند. در این صورت، ممکن است در آینده تهیه و ترکیب پلاسمای غنی از پلاکت متناسب با بیماری موجود و شرایط بیمار انجام شود. به عنوان مثال، یک ترکیب برای درمان بهینه آرتروز و ترکیب دیگری در درمان موثر تاندینوز مورد استفاده قرار بگیرد.
سایرمطالب: تعویض مفصل لگن شیراز
چگونگی تزریق پی آر پی
تزریق پی آر پی یک روش سرپایی با حداقل تهاجم است و در مطب انجام می‌شود. انجام آن مستلزم خونگیری، پردازش، آماده سازی محلول، و تزریق به مفصل است و معمولا یک تا دو ساعت طول می‌کشد. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به درون کپسول مفصلی صورت می‌گیرد. پس به دقت زیاد نیاز دارد و باید توسط یک پزشک با تجربه انجام شود. برای اطمینان از تزریق در محل مناسب، ممکن است پزشک از نوعی فناوری تصویربرداری مانند سونوگرافی استفاده کند. برخی از بیماران ممکن است بلافاصله قبل از عمل به داروی ضد اضطراب نیاز داشته باشند.
اقدامات احتیاطی قبل از تزریق
متخصصین به بیماران توصیه می‌کنند قبل از تزریق موارد زیر را رعایت کنند:
- خودداری از مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی 2 تا 3 هفته قبل از تزریق
- متوقف کردن مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا آسپرین (دوز پایین 81 میلیگرم آسپرین، مجاز است) یا داروهای آرتروز مانند سلبرکس (Celebrex)، به مدت یک هفته قبل از تزریق
- متوقف کردن مصرف داروهای ضد انعقاد خون از 5 روز قبل از تزریق (این کار فقط تحت نظر پزشک انجام شود)
- نوشیدن آب و مایعات فراوان در روز قبل از تزریق
تزریق گام به گام پلاسمای غنی از پلاکت
- ابتدا خون از ورید بازوی بیمار به داخل سرنگ کشیده می‌شود (ممکن است به 15 تا 60 میلی لیتر یا بیشتر نیاز باشد).
- خون وارد دستگاه سانتریفیوژ می‌شود.
- پزشک پلاسمای غنی از پلاکت حاصل سانتریفیوژ را برای تزریق آماده می کند.
- محل تزریق، با مواد ضد عفونی کننده مانند الکل یا ید تمیز می‌شود.
- اگر از سونوگرافی استفاده می‌شود، ابتدا ژل مخصوص روی پوست مجاور محل تزریق گذاشته می‌شود و کاوشگر سونوگرافی روی آن فشار داده می‌شود تا تصویر زنده مفصل برای رویت پزشک بر روی صفحه نمایش داده شود.
- از بیمار خواسته می شود آرام بماند تا امر تزریق تسهیل شود.
- پزشک با استفاده از سرنگ و سوزن، مقدار لازم (اغلب 3 تا 6 میلی لیتر مکعب) پلاسمای غنی از پلاکت را به درون مفصل آسیب دیده تزریق میکند.
- ناحیه تزریق تمیز و بانداژ می‌شود.
آیا تزریق پی آر پی دردناک است؟
به طور کلی تزریق پی آر پی دردناک نیست، ولی این ممکن است بسته به بیمار یا ناحیه ای از بدن که در آن تزریق انجام می‌شود، متفاوت باشد. گاهی پزشک برای جلوگیری از درد، محل تزریق را با لیدوکائین و/ یا بی‌حس کننده موضعی دیگری بی‌حس میکند. با این حال، برخی از متخصصان بر این باورند که داروهای بی‌حس کننده باعث کاهش اثر پی آر پی میشوند.
مدت زمان ریکاوری برای PRP چقدر است؟
زمان ریکاوری کوتاه است و اگر بیمار شغل جسمی سختی نداشته باشد، معمولاً می‌تواند روز بعد از تزریق به کار خود برگردد. بیمار ممکن است تا چند روز در محل تزریق درد، التهاب و تورم داشته باشد و پس از آن می‌تواند فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرد.
مراقبتهای پس از تزریق
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یک سری پاسخ‌های بیولوژیکی را تحریک میکند، و بنابراین ممکن است محل تزریق برای مدت 3 تا 5 روز ملتهب، متورم و دردناک باشد. توصیه های پزشک به بیمار برای بعد از تزریق معمولا شامل موارد زیر است:
- استراحت و راحت گرفتن کارها تا 24 ساعت اول پس از تزریق، خودداری از شستشوی محل تزریق تا 48 ساعت، خودداری از تحمیل فشار بر مفصل آسیب دیده تا چند روز، و اجتناب از انجام فعالیتهای شدید تا 6 هفته
- داروهای ضد التهاب (مانند ناپروکسن، ایبوپروفن، آسپیرین) در روند بهبود اختلال ایجاد می‌کنند و تا زمان تأیید پزشک باید از مصرف آنها اجتناب نمود. پزشک ممکن است داروی ضد درد دیگری مثل استامینوفن را تجویز یا توصیه کند.
- استفاده از عصا یا بریس برای محافظت از مفصل و بی حرکت نگه داشتن آن
- کمپرس سرد چند بار در روز به مدت 10 تا 20 دقیقه برای کاهش درد و تورم پس از تزریق
فیزیوتراپی پس از تزریق
معمولا پس از تزریق، برای بیمار یک دوره فیزیوتراپی 6 هفته ای تجویز می‌شود. یک فیزیوتراپیست مجاز می‌تواند ورزش‌هایی را که باعث تقویت و نگهداری قدرت و انعطاف پذیری مفصل آسیب دیده، و افزایش قدرت ماهیچه های اطراف آن می‌شود به بیمار آموزش دهد. این کار به کند یا متوقف کردن سیر تخریب مفصل و جلوگیری از عود مجدد مشکل کمک میکند.
دفعات تزریق مورد نیاز
این بستگی زیادی به شرایط بیمار و نوع آسیب دارد. برخی از بیماران فقط با یک بار درمان بهبود قابل ملاحظه‌ای تجربه می‌کنند. با این حال، انجام دو تا شش مرحله درمان با پی آر پی هم غیر معمول نیست. روند درمان با مشاوره پزشکی آغاز می‌شود و در طول مشاوره تعداد تزریق مناسب برای هر فرد مشخص می‌شود. اگر بنا بر بیش از یک بار تزریق باشد، فاصله تزریقها باید چند هفته یا چند ماه باشد. در اینصورت نیازی به خونگیری مجدد نیست. چون پزشک می‌تواند خون اضافه تزریق اول را منجمد کرده، در تزریق بعدی از آن استفاده کند. البته، برخی متخصصین با این کار موافق نیستند و معتقدند که انجماد بر اثربخشی محلول پی آر پی زانو اثر می‌گذارد.
بعد از انجام پی آر پی ظرف چه مدت می‌توانم نتایج آن را ببینم؟
اگرچه برخی از بیماران طی چند روز بعد از تزریق تسکین قابل توجهی را تجربه می‌کنند، اما غالبا روند بهبود به تدریج از هفته دوم شروع می‌شود. اثرات تزریق قاعدتا پس از حدود سه ماه قابل مشاهده است و در مدت شش تا نه ماه کامل می‌شود. در عین حال، این توانایی‌های بدن هر فرد برای بهبودی است که مدت زمان دقیق رسیدن به نتیجه را تعیین میکند. نتیجه تزریق پی آر پی به درون مفصل زانو شامل کاهش درد و سفتی و بهبود عملکرد زانو است و در تصاویر سونوگرافی و MRI نیز به صورت ترمیم بافت مشخص می‌شود. این نتایج تا حداقل 6 ماه ماندگاری دارند و مراقبت مطلوب از زانوها می‌تواند اثربخشی درمان را تا 12 ماه طولانی تر کند. در صورتی که بعد از تزریق اول پی آر پی پیشرفت کافی در درد یا تحرک مشاهده نشود، ممکن است تزریق دیگری لازم باشد.
عوارض جانبی درمان با پی آر پی
بسیاری از پزشکان درمان PRP را به دلیل موثر و بی عارضه و کم تهاجمی بودن آن به بیماران خود توصیه می‌کنند. بیماران پلاسمای اختصاصی خود را دریافت می‌کنند و در برابر عفونت یا آلرژی محافظت میشوند. تنها عوارض پی آر پی که توسط بعضی از بیماران تجربه می‌شود، کبودی خفیف یا احساس درد جزئی در هنگام تزریق است که غالباً با مقداری استراحت و مصرف مسکن کنترل می‌شود. البته نباید فراموش کرد که تزریق پی آر پی در مفصل زانو هم مانند هر تزریق دیگری می‌تواند خطرات زیر را به همراه داشته باشد:
- عفونت موضعی
- درد و سفتی محل تزریق
- آسیب عصبی محل تزریق
چه بیماری‌ها و مشکلاتی با PRP درمان میشوند؟
آسیبهای تاندونی مزمن
تاندون یا زردپی نوار محکم و انعطاف پذیری است که استخوان و عضله را به هم متصل میکند و در برابر کشش به خوبی مقاومت میکند. تاندونها ممکن است در فعالبتهای ورزشی دچار آسیب شوند که گاهی بهبود می‌یابند و گاهی باعث ایجاد درد و التهاب مزمن میشوند. مطالعاتی که تاکنون انجام شده استفاده از درمان پی آر پی را در این مورد بسیار امیدوار کننده یافته است. آسیبهای تاندونی مزمنی که از این طریق مورد درمان قرار گرفته اند شامل موارد زیر بوده اند:
- آسیب تاندون بخش خارجی آرنج یا آرنج تنیس بازان
- تاندونیت مزمن آشیل در ناحیه مچ پا
- التهاب مزمن تاندون پاتلا در زانو یا زانوی جهنده‌ها
- آسیب مزمن تاندون کشکک زانو، یا زانوی دونده ها
آسیبهای حاد رباطها و عضلات
رباط نوار محکمی است که استخوانهای مجاور را به یکدیگر متصل میکند. پی آر پی در درمان آسیبهای حاد وارد شده به رباطها و ماهیچه ها که غالبا در ورزشکاران دیده می‌شود نیز، موفق عمل کرده است. آسیبهای زیر در زمره شایعترین مواردی است که به این درمان پاسخ داده‌اند:
- کشیدگی عضله‌ی همسترینگ در قسمت پشتی ران
- آسیبهای عضله چهار سر ران
- پیچ خوردگی زانو
- آسیب رباط‌های صلیبی زانو
- آسیب عضلات روتاتور کاف در شانه
جهت درمان پی آر پی آسیبهای حاد عضلات و رباطها و در صورت نیاز انجام جراحیهای ارتوپدی، اصلاح دفورمیتی‌ها، ارتوکین تراپی، و بازسازی رباط صلیبی در شیراز، می‌توانید با کلینیک تخصصی ارتوپدی دکتر فرید شهریور تماس بگیرید.
آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از شایعترین بیماریهای پیشرونده مفصلی است که در سنین بالاتر از 65 دیده می‌شود و گاهی زندگی روزمره فرد را دچار اختلال می‌نماید. پی آر پی یکی از درمانهای غیر جراحی و کم تهاجمی موثر در کاهش درد و التهاب و افزایش عملکرد زانو در مبتلایان به آرتروز است. مطالعاتی که تاکنون در این مورد صورت گرفته نشان می‌دهد که تزریق PRP نسبت به دارونما، و همچنین نسبت به تزریق هیالورونیک اسید، درد زانو را به طور قابل توجهی بیشتر کاهش داده است. این مطالعات همچنین نشان داده‌اند که تاثیر پی آر پی در کم کردن درد و بهتر کردن عملکرد فیزیکی حتی در آرتروز زانوی شدید (درجه 3) نیز مثبت بوده است. البته، صدور حکم نهایی در این‌مورد نیازمند تحقیقات گسترده‌تری است.
شکستگیها
یکی از موارد کاربرد پی آر پی شکستگی استخوان است. مطالعاتی که در این زمینه تاکنون انجام شده، نشان داده‌اند که تزریق پی آر پی به محل شکستگی استخوان می‌تواند سرعت بهبودی و توانایی مقاومت استخوان در برابر فشار را افزایش دهد. استفاده از این روش در شکستگی‌هایی که دیر جوش می‌خورند یا اصلا جوش نمی‌خورند، امیدوار کننده است، به نحوی که می‌تواند رشد استئوبلاستها (سلولهای استخوان ساز) را در محل درمان تسریع کرده، سرعت بهبودی را حدود دو برابر افزایش دهد. بعلاوه، بر اساس نتایجی که از تصویر‌برداری‌های اشعه ایکس حاصل شده، تزریق پی آر پی تراکم استخوان را بیشتر از حالت عادی افزایش می‌دهد (حدود 74 درصد نسبت به حدود 55%).
جراحی‌ها
استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت در جراحی‌ها و زخمهای مزمن مورد استقبال گسترده پزشکان قرار گرفته است. تزریق پی آر پی باعث برانگیخته شدن پاسخ دفاعی بدن در مقابل آسیب و تقویت ترمیم بافت می‌شود. وجود فاکتورهای رشد و عوامل موثر در محلول PRP ، احتمال بهبودی را افزایش داده، شانس تشدید آسیب را کاهش می‌دهد و اسکار (جای زخم) به جا نمی‌گذارد. نمونه جراحی‌هایی که در آنها از پلاسمای غنی از پلاکت برای تسریع فرآیند ترمیم استفاده می‌شود، شامل جراحی پارگی تاندون روتاتورکاف، و پارگی رباط صلیبی زانو است. البته، این زمینه هنوز تحت مطالعه است.
سایر موارد
علاوه بر موارد فوق، درمان با پلاسمای غنی از پلاکت در موارد زیر نیز استفاده می‌شود:
- بیرون‌زدگی دردناک دیسک‌های ستون فقرات
- رگ به رگ شدن
- کشیدگی مزمن رباطها و تاندونها
- صدمات شایع دست مانند سندرم تونل کارپ و انگشت شست اسکی باز
- تاندونیت باند ایلیوتیبیال
- التهاب استخوان و بورسیت
- اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
- پیچ‌خوردگی مچ پا
- گیرافتادگی های اعصاب
- آرتروز لگن، شانه و مچ پا
کلام آخر
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی، یک روش جدید در درمان مشکلات مفاصل و استخوان و ماهیچه است. در روش پی آر پی مقداری از خون فرد را گرفته، پلاکت‌های آنرا استخراج می‌کنند و پس از آماده سازی به بافت آسیب دیده تزریق می‌کنند. در این درمان بیولوژیکی، فاکتورهای رشد و سایر عوامل موجود در پلاکتها باعث ترمیم و بازسازی بافت آسیب دیده میشوند. مطالعاتی که تاکنون در مورد اثربخشی پی آر پی انجام شده، امیدوار کننده بوده است. اما تایید کامل اثربخشی آن نیازمند مطالعات گسترده‌تری است. از آنجا که تزریق PRP بسیار کم تهاجمی و کم خطر است، برخی از پزشکان معتقدند ارزش امتحان کردن را دارد. اگر مایلید بدانید که کاندیدای مناسبی برای پی آر پی درمانی هستید یا خیر، با کلینیک متخصص ارتوپد شیراز تماس بگیرید.
