درمان بیماری کین باخ در شیراز
بیماری کین باخ به دلیل اختلال در خونرسانی به یکی از استخوانهای هشتگانه مچ دست به نام لونیت رخ می‌دهد و علامت اصلی آن درد و کاهش دامنه حرکتی است. سیر پیشرفت این بیماری به چهار مرحله تقسیم شده است که هر کدام علائم و درمانهای خاص خود را دارد. بیماری کین باخ درمان کامل ندارد و درمانهای موجود به منظور تسکین درد و بهبود حرکت مچ دست انجام می‌شود. درمان آن در مرحله اول توسط روشهای محافظه کارانه و در مراحل پیشرفته توسط جراحی صورت می‌گیرد.
- جراح استخوان، مفاصل و شکستگی ها
- جراحی تعویض مفصل، و آسیب های ورزشی
- جراحی آرتروسکوپی
- ارتوکین تراپی
- تعویض مفصل لگن
- تزریق ژل
- تزریق کورتون
جهت دریافت نوبت و مشاوره با شماره 09033339669 تماس بگیرید.
ما بهترین خدمات را به بیمارانمان ارائه میکنیم
بیماری کین باخ یا سیاه شدن استخوان مچ دست چیست؟
آیا می دانید کین باخ چه بیماری است؟
کین باخ (Kienböck’s Disease) که با عناوین نکروز آواسکولار لونیت (Lunate AVN) یا استئو کرونوز لونیت (Lunate Osteocronosis) نیز شناخته می‌شود، اختلال نسبتا نادر و ناتوان کننده‌ای است که در آن خونرسانی به استخوان لونیت در مچ دست قطع می‌شود. توقف خونرسانی به استخوان می‌تواند باعث کم کاری، آرتریت، و نهایتا استئونکروز یا مرگ استخوان شود.
بیماری استخوان کین باخ بیشتر در مردان و در افراد 20 تا 40 سال دیده می‌شود و معمولا مچ یک طرف را درگیر می‌کند. اگرچه گفته می‌شود شیوع بیماری کین باخ در افرادی که به کارهای یدی سنگین اشتغال دارند بیشتر است، اما هیچ مدرکی دال بر افزایش خطر آن در مشاغل خاص وجود ندارد. معالجه بیماری بر اساس شرایط بیمار و تشخیص پزشک، و با روشهای جراحی و غیر جراحی صورت می‌گیرد.
هدف درمان، تسکین درد و نگهداری عملکرد مچ دست است. در این مقاله علل، علائم، روشهای تشخیص، و راههای درمان بیماری کین باخ در مچ دست مورد بررسی قرار گرفته است.
سایرمطالب: معرفی متخصص ارتوپد شیراز
آناتومی مچ دست
مچ دست از هشت استخوان کوچک تشکیل شده که یکی از آنها لونیت نام دارد. لونیت در وسط مچ دست قرار دارد و نقش آن کمک به حرکت مناسب مچ و حمایت از مفصل آن است. لونیت برای تسهیل حرکات مچ با دو استخوان ساعد، یعنی زند زیرین و زند زبرین (اولنا و رادیوس) همکاری می‌کند.
علت های ایجاد بیماری کین باخ مچ دست چیست؟
بیماری کین باک یک علت واحد ندارد و عوامل زیر می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند:
- خونرسانی ناکافی: در بیشتر افراد خونرسانی به استخوان لونیت توسط دو رگ خونی انجام می‌شود، اما در برخی فقط یک رگ وجود دارد و این می‌تواند جریان خون به لونیت را کاهش دهد.
- عدم تخلیه کافی و درست خون از سیاهرگها
- وجود تغییرات اسکلتی، مانند غیر طبیعی بودن استخوان لونیت، کوتاهتر از حد طبیعی بودن اندازه اولنا (استخوان بلند ساعد)، متفاوت بودن طول استخوانهای ساعد (رادیوس و اولنا)
- عوامل ژنتیکی: شواهدی برای ارثی بودن بیماری استخوان کین باک وجود ندارد، اما ممکن است عوامل ژنتیکی در ایجاد آن نقش داشته باشند.
سایرمطالب: معرفی دکتر آرتروسکوپی شانه در شیراز
عوامل خطر
- آسیب فیزیکی، از جمله وارد آمدن ضربه به مچ دست در تصادفات، یا آسیبهای ریز وارده به مچ دست هنگام استفاده از ابزارهایی مانند چکش، که بر خونرسانی به لونیت موثر است.
ابتلا به بیماریهایی که بر جریان خون اثر می‌گذارند، مانند فلج مغزی، کمخونی داسی شکل، لوپوس، و نقرس، می‌تواند خطر کین باخ را افزایش دهد.
علائم بیماری کین باخ چیست؟
علائم شایع بیماری کین باخ عبارتند از:
- احساس درد و گاهی تورم در مچ دست
- سفتی مچ دست و کاهش دامنه حرکتی آن
- کاهش توانایی در دست گرفتن اشیاء (چنگ زدن)
- حساس شدن بالای استخوان لونیت (حدود وسط مچ)
- وجود درد یا مشکل در چرخاندن دست به سمت بالا
- احساس صدای کوبیدن در مچ دست
مراحل پیشرفت بیماری کین باخ
مرحله ی 1
در مرحله اول خونرسانی به لونیت مختل شده و علائم بیماری (عموما درد) به علائم پیچ خوردگی مچ دست شباهت دارد. تصویر اشعه ایکس ممکن است طبیعی به نظر برسد یا احتمال شکستگی را نشان دهد. البته اسکن MRI چگونگی جریان خون را بهتر تشخیص می‌دهد و در تشخیص در این مرحله اولیه مفید است.
مرحله 2
در این مرحله لونیت در اثر کمبود خون شروع به سخت شدن می‌کند که به آن اسکلروز گفته می‌شود. به‌علاوه، در بخشهایی از تصویر اشعه ایکس، لونیت روشن‌تر دیده می‌شود که علامت مرگ تدریجی استخوان است. ارزیابی بهتر وضعیت لونیت، توسط اسکن MRI یا سی تی اسکن امکان پذیر است. علامتهای شایع مرحله دوم درد، تورم و حساس شدن مچ دست است.
سایرمطالب: معرفی بهترین متخصص زانو در شیراز
مرحله 3
در این مرحله استخوان مرده لونیت فرو می‌ریزد و شروع به قطعه قطعه شدن می‌کند. به موازات شکستن لونیت استخوانهای اطراف شروع به تغییر موقعیت می‌کنند. علامتهای شایع این مرحله درد فزاینده، محدودیت حرکات مچ دست، و ضعف آن در گرفتن اشیاء است.
مرحله 4
در صورت پیشرفت بیماری تا مرحله 4، سطح سایر استخوانهای اطراف لونیت نیز شروع به تخریب می‌کند و مچ دست دچار آرتروز می‌شود. این مرحله می‌تواند بسیار ناتوان کننده باشد.
تشخیص بیماری کین باخ
افرادی که به بیماری کین باخ مبتلا می‌شوند در ابتدا ممکن است تصور کنند دچار پیچ خوردگی مچ دست شده اند، مخصوصا اگر قبل از آن نوعی آسیب فیزیکی مثل زمین خوردن را تجربه کرده باشند. از آنجا که این بیماری به کندی پیشرفت می‌کند، مبتلایان مدت نسبتا طولانی با علائم زندگی می‌کنند و بعد به پزشک مراجعه می‌کنند. در اولین ملاقات، پزشک علائم، ترومای قبلی، و سابقه پزشکی را بررسی، و مچ دست بیمار را معاینه می‌کند. به علت شباهت علائم بیماری کین باخ با علائم پیچ خوردگی و آرتریت مچ، تشخیص آن در مراحل اول دشوار است و پزشک باید برای تایید تشخیص خود به آزمایشهای تصویربرداری مراجعه کند. تصویربرداری با اشعه ایکس به آشکار کردن آسیب، و اسکن ام آر آی (MRI) به تعیین تعداد و اندازه قطعات استخوان کمک می‌کند.
روش های درمانی عارضه ی کین باخ
استفاده از روش های درمانی عارضه ی کین باخ به منظور کاهش فشار لونیت و برگرداندن جریان خون به آن صورت می‌گیرد. پزشک شیوه درمان را بر اساس عوامل متعدد، و از همه مهمتر مرحله پیشرفت بیماری تعیین می‌کند. درمان این بیماری به روشهای غیر‌جراحی و جراحی است.
درمان غیر جراحی بیماری کین باخ
داروهای ضد التهابی
درد و تورم مراحل اول بیماری کین باخ ممکن است با داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، ایبوپروفن، یا سایر مسکنها بهتر شود.
استراحت
مدتی استراحت دادن به مچ دست در مراحل ابتدایی بیماری می‌تواند فشار استخوان لونیت را کم کند. معمولا به مدت 2 تا 3 هفته (و در صورت لزوم چند ماه) پزشک ممکن است مچ دست را توسط آتل یا گچ بی‌حرکت نگه دارد. این کار شانس بازگشت جریان خون به استخوان لونیت را بیشتر می‌کند.
تزریق کورتیزون
تزریق کورتیکو استروئید‌ها به محل آسیب می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.
فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی بیمار یاد می‌گیرد به نحوی از مچ دست خود استفاده کند که درد کمتری احساس کند و به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کند. فیزیوتراپی دامنه حرکتی مچ را نیز بهتر می‌کند. بدین منظور در ابتدا فیزیوتراپیست مچ دست را ارزیابی می‌کند و سپس برنامه تمرینی متناسب با وضعیت بیمار را طراحی می‌نماید.
دست درمانی (Hand therapy)
دست درمانی از راه های درمان بیماری مچ دست است. این روش، چگونگی پیشرفت بیماری کین باخ را تغییر نمی‌دهد، اما به بیمار کمک می‌کند که حتی المقدور بتواند دامنه حرکتی مچ را حفظ، و عملکرد را بازیابی کرده، احساس درد را کمتر کند. دست درمانی یک حوزه تخصصی و زیرمجموعه کاردرمانی است که هدف آن درمان بیماریهای اندام فوقانی و بهینه سازی کاربرد اجزاء آن (دست، مچ، آرنج، کمربند شانه) است.
درمان جراحی بیماری کین باخ
اگر درمانهای غیر جراحی نتوانند درد را تسکین دهند، یا در صورتی که درد مجددا عود کند، ممکن است نیاز به درمان جراحی باشد. درمان جراحی بیماری کین باخ به روشهای مختلفی انجام می‌شود و انتخاب روش مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد. از مهمترین این عوامل می‌توان به مرحله پیشرفت بیماری، میزان فعالیت بیمار، اهداف شخصی بیمار، و تجربه جراح اشاره کرد. در اینجا روشهای عمده جراحی بیماری کین باخ به طور مختصر مورد بحث قرار می‌گیرد:
واسکولاریزاسیون مجدد (Revascularization)
هدف واسکولاریزاسیون مجدد برگرداندن جریان خون به استخوان لونیت است. این روش در مراحل اولیه بیماری (مراحل 1 و 2)، قبل از آسیب شدید و تخریب استخوان موفقیت آمیزتر است. در واسکولاریزاسیون مجدد قطعه استخوانی که به آن رگهای خونی متصل است از استخوان دیگری (غالبا یکی از استخوانهای ساعد، رادیوس یا استخوان مجاور دیگری در دست) برداشته می‌شود و با استخوان لونیت پیوند می‌شود. گاهی موقتا از فیکساتور خارجی استفاده می‌شود تا استخوان در طول بهبودی ثابت بماند. فیکساتور خارجی یک وسیله فلزی است که توسط پین‌هایی که به استخوانها وارد شده اند به بخش خارجی مچ وصل می‌شود. به این ترتیب فشار روی لونیت کاهش می‌یابد و به بازیابی جریان خون نیز کمک می‌شود.
استئوتومی کوتاه کننده کاپیتیت (Capitate-shortening osteotomy)
چون گاهی خونرسانی به استخوان کاپیتیت (استخوان دیگر مچ) مختل می‌شود، جراح قطعه‌ای از کاپیتیت (capitate) را برداشته، به بخش دیگری از همان استخوان جوش می‌دهد. از این روش در مراحل اولیه بیماری استخوان کین باک و همراه با واسکولاریزاسیون مجدد استفاده می‌شود.
تراز کردن مفصل (Joint leveling)
اگر طول دو استخوان ساعد (رادیوس و اولنا) یکسان نباشد، این روش موثر است. جراح می‌تواند استخوان کوتاهتر را با پیوند استخوان بلندتر کند، یا با برداشتن بخشی از استخوان کوتاهتر آن را با استخوان بلندتر همتراز کند. با این کار فشار نیروهای وارده بر لونیت کم، و پیشرفت بیماری در اغلب موارد متوقف می‌شود.
کارپکتومی ردیف پروگزیمال (Proximal row carpectomy)
اگر استخوان لونیت به شدت متلاشی و یا قطعه قطعه شده باشد، می‌توان آن را برداشت. برای این کار دو استخوان طرفین لونیت هم برداشته می‌شوند. در روش کارپکتومی ردیفی پروگزیمال، ضمن حفظ حرکت جزئی مچ دست، درد هم تسکین می‌یابد.
همجوشی (Fusion)
در مواردی که پیشرفت بیماری کین باخ باعث آرتروز شدید مچ شده باشد، می‌توان استخوانهای همجوار مچ دست را با هم ترکیب کرد. در این کار که همجوشی نام دارد، یک استخوان یکپارچه محکم ساخته می‌شود و فشار روی لونیت کاهش می‌یابد. همجوشی ممکن است جزئی یا کامل باشد. در همجوشی جزئی فقط برخی از استخوانها با هم جوش می‌خورند. همجوشی درد را تسکین می‌دهد و باعث بهبود عملکرد می‌شود. البته، بعد از این عمل امکان انجام تمام حرکات طبیعی مچ دست میسر نیست، ولی چرخش ساعد همچنان حفظ می‌شود. نتیجه عمل همجوشی دائمی است.
آرتروپلاستی ایمپلنت (Implant arthroplasty)
در این روش، استخوان لونیت با یک پروتز مصنوعی از جنس مواد کربنی مخصوص، بادوام و پیرولیتیک جایگزین می‌شود. این روش نسبتا جدید است و با حفظ آناتومی طبیعی سایر استخوانها انجام می‌شود. نتایج بلند مدت آرتروپلاستی ایمپلنت هنوز معلوم نشده است و انجام آن زیاد متداول نیست.
رفع فشار هسته متافیزال (Metaphyseal core decompression)
این روش نیز نوعی همترازی است که در آن دو سر استخوان درگیر تراشیده می‌شود، بدون اینکه هیچگونه بافت استخوانی برداشته شود. با این کار استخوانها همتراز می‌شوند.
پس از عمل کین باخ
دوره بهبودی پس از عمل کین باخ تا چهار ماه طول می‌کشد. در این مدت ممکن است برای بی‌حرکت نگه داشتن مچ دست، آن را گچ بگیرند. فیزیوتراپیست نحوه انجام حرکات و تمرینات تقویتی را به بیمار آموزش می‌دهد.
هزینه عمل کین باخ در شیراز
اگر نگران هزینه عمل کین باخ هستید، عوامل زیر می‌توانند در تعیین آن دخیل باشند:
- نوع جراحی
- نوع بیهوشی
- محل انجام عمل کین باخ
- نوع بیمه خدمات درمانی
- تخصص و تجربه جراح
نتیجه
شدت و سرعت پیشرفت بیماری استخوانی کین باک در موارد مختلف بسیار متفاوت است و نتیجه درمان آن بستگی به میزان آسیب لونیت و سایر استخوانهای مچ دارد. در صورت ادامه پیشرفت بیماری، ممکن است نیاز به بیش از یک روش درمانی باشد. اگرچه، درمانهای موجود امکان حفظ عملکرد و تسکین درد را فراهم می‌کنند، نمی‌توان انتظار داشت که عملکرد طبیعی مچ پس از درمان بازگردد. در صورتی که بیمار اقدام به درمان نکند، به تدریج شاهد وخامت وضعیت مچ، تضعیف عملکرد، و افزایش شدت درد خواهد بود.
