جراحی تعویض مفصل لگن

مزایای تعویض مفصل لگن

• رهایی یافتن از درد طاقت فرسا
• بهبود حرکات، افزایش قدرت و هماهنگی بین بخشهای بالاتنه و پا
• راحتی بیشتر هنگام انجام امور روزمره مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها، انجام امور منزل
• حفظ پویایی و بهبود کیفیت زندگی

علت‌ها و دلایل درد مفصل لگن

شایعترین علت درد و ناتوانی مزمن لگن انواع آرتریت است. آرتروز (استئوآرتریت)، روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)، و آرتروز پس از سانحه (آرتریت تروماتیک) متداول ترین اشکال این بیماری هستند:

آرتروز

آرتروز التهاب و فرسودگی مفصلی ناشی از سن است و معمولاً در افراد بالاتر از 50 سال و دارای سابقه خانوادگی رخ می‌دهد. در این بیماری غضروفهای مفصلی از بین رفته، استخوانها به یکدیگر ساییده می‌شوند و پس از چندی درد و سفتی لگن ایجاد می‌شود. آرتروز همچنین ممکن است به دلیل بی نظمی های جزئی در نحوه رشد مفصل لگن در دوران کودکی ایجاد یا تسریع شود.

روماتیسم مفصلی

آرتریت روماتوئید متداول ترین نوع گروهی از اختلالات است که “آرتریت التهابی” نامیده می‌شوند. در این بیماری خود ایمنی غشای سینوویال ملتهب و ضخیم می‌شود و باعث آسیب رساندن به غضروف، و بروز درد و سفتی می‌شود.

آرتروز پس از سانحه

این وضعیت می‌تواند به دنبال آسیب جدی یا شکستگی مفصل لگن رخ دهد و باعث آسیب تدریجی غضروف ها و ایجاد درد و سفتی در مفصل می‌شود.

استئونکروز (Osteonecrosis)

آسیبهای وارده به مفصل ران، مانند دررفتگی یا شکستگی، و همچنین بعضی از بیماریها، ممکن است خونرسانی به سر ران را محدود کرده، وضعیتی ایجاد کنند که به آن استئونکروز یا نکروز آواسکولار (avascular necrosis) گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند سطح استخوان را کلاپس، و در نتیجه آرتروز ایجاد کند.

بیماری لگن در دوران کودکی

برخی از نوزادان و کودکان دارای مشکلات مفصل لگن هستند. حتی اگر این مشکلات در دوران کودکی با موفقیت درمان شوند، ممکن است بعداً در زندگی باعث آرتروز شوند. به این دلیل که ممکن است لگن به طور طبیعی رشد نکند و سطوح مفصلی تحت تأثیر قرار بگیرند.

دلایل دیگر جایگزینی مفصل لگن

• شکستگی در استخوان ران، افراد مسن اغلب به این دلیل عمل جایگزینی مفصل ران انجام می‌دهند
• تومورهای مفصل ران

لزوم انجام عمل تعویض مفصل لگن چیست؟

احساس درد در لگن ممکن است به دلایل زیادی از جمله آرتریت یا آسیب های مفصل ران باشد. بیشتر افراد بعد از جراحی لگن علاوه بر تسکین درد، توانایی حرکت دوباره را بدست می آورند. اما، اگر درد شما به دلیل آسیب عصبی باشد، جراحی تعویض مفصل ران ممکن است گزینه مناسبی نباشد.  معمولا افرادی بهترین نتیجه را از تعویض مفصل ران تجربه می کنند که درد لگن آن ها به دلایل زیر باشد:

• آرتروز
• روماتیسم مفصلی
• نکروز آواسکولار (از دست دادن استخوان)
• دیسپلازی مادرزادی هیپ
• ترومای هیپ

افرادی که دچار آرتریت لگن باشند ممکن است به جراحی تعویض مفصل لگن نیاز داشته باشند.

چه افرادی به جراحی تعویض مفصل لگن نیاز پیدا می کنند؟

گاهی افراد به دلیل احساس درد شدید در قسمت لگن قادر به رسیدگی به کارهای روزانه شان نیستند. این علائم ممکن است به دلیل آرتریت شدید در لگن باشد و به احتمال زیاد نیاز به جراحی تعویض مفصل ران است. البته در صورتی که شما دچار آرتریت لگن باشید، توصیه پزشکان این است که ابتدا روش های غیر جراحی را امتحان کنید.

اگر درد لگن بر فعالیت‌های روزانه‌تان تاثیر زیادی گذاشته است، شاید لازم باشد که به جراحی تعویض مفصل لگن فکر کنید. برای انجام این جراحی اهمیتی ندارد که شما چند ساله باشید. اما، به طور معمول در افراد بالای 60 سال انجام می شود.  مفاصل جایگزین در نهایت فرسوده می شوند. بنابراین، اگر شما در زمان جراحی جوان تر باشید ممکن است در آینده به جراحی مجدد نیاز پیدا کنید.

فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

بعد از جراحی تعویض مفصل هیپ، تا چند هفته نیاز به فیزیوتراپی دارید تا مفصل جدید خود را تقویت کنید. فیزیوتراپی را می توانید هم در خانه و هم در یک مرکز توانبخشی انجام دهید. شما هر روز حرکات خاصی را انجام می دهید تا قدرت و توانایی خود را بدست آورید. انجام این تمرینات علاوه بر بهبود گردش خون، سبب افزایش دامنه حرکتی در مفصل شما می شود. فیزیوتراپیست به شما یاد می دهد که از حرکات ساده شروع کنید و کم کم به سراغ حرکات پیشرفته تر بروید.

نحوه خوابیدن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

یکی از نکات مهم بعد از جراحی تعویض مفصل لگن این است که به هنگام خواب در موقعیت صحیح قرار بگیرید. بهترین حالت این است که به پشت بخوابید و یک بالش بین پاهایتان قرار دهید. هنگامی که به پشت می خوابید، مراقب باشید که پاهای خود را روی هم قرار ندهید.

بعد از جراحی تعویض مفصل ران، می توانید به پهلوی سالم بخوابید. اما، از خم کردن زانو خودداری کنید.  اگر در هنگام خواب احساس ناراحتی کردید، موقعیت خود را تغییر دهید. برخی دیگر از نکاتی که باید به هنگام خوابیدن رعایت کنید شامل موارد زیر است:

• هنگام خوابیدن بهتر است از تشک یا تخت سفت استفاده کنید.
• حداقل به مدت شش هفته از دراز کشیدن روی پهلوی آسیب دیده خودداری کنید.
• از خوابیدن بر روی شکم اجتناب کنید؛ زیرا خطر در رفتگی لگن را افزایش می دهد.
• هنگام خواب زیر زانوی خود بالش نگذارید.
• هرگز انگشتان پای خود را به سمت داخل نچرخانید.

مدت استراحت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

پس از جراحی تعویض مفصل لگن پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی می توانید به فعالیت های عادی خود برگردید. بهبودی شما ممکن است چند ماه طول بکشد و مهم است که در این مدت فعال باشید. برای 4 تا 6 هفته اول پس از عمل، باید برای راه رفتن از عصا و واکر کمک بگیرید. شما می توانید بعد از گذشت چند هفته به سر کار خود برگردید. اما، ممکن است برای انجام برخی حرکات مانند خم شدن محدودیت داشته باشید.

هزینه تعویض مفصل لگن

هزینه تعویض مفصل لگن شامل مواردی از قبیل دستمزد جراح، متخصص بیهوشی، بستری در بیمارستان، فیزیوتراپی، پروتز و داروهای مصرفی می شود. علاوه بر این، لازم است که شما برای آزمایش‌ها، معاینات قبل از عمل و مراقبت‌های بعد از عمل نیز هزینه کنید. اینکه چه میزان از این هزینه ها تحت پوشش بیمه قرار بگیرد، بستگی به نوع بیمه درمانی شما دارد.

آیا ماندگاری مفصل مصنوعی همیشگی است؟

لگن جدید به شما امکان می دهد که حداقل 15 سال فعالیت های خود را بدون درد انجام دهید. با وجود این تفاوت هایی بین برندهای مختلف و انواع جراحی تعویض مفصل لگن وجود دارد. برای اینکه بتوانید از لگن مصنوعی خود بیشتر استفاده کنید، باید وزن متعادلی داشته باشید و از فعالیت های پر تحرک اجتناب کنید.

اگر می خواهید لگن جدید شما به خوبی دوام بیاورد، لازم است که  توصیه‌های پزشک خود را بعد از جراحی تعویض مفصل ران جدی بگیرید. با توجه به توصیه جراح معمولا می توانید پس از حدود 6 هفته، رانندگی را شروع کنید. اما، ممکن است در ابتدا سوار و پیاده شدن از ماشین برایتان دشوار باشد. از طرف دیگر انجام این عمل می تواند به زندگی جنسی شما کمک کند. اما، بهتر است برای شروع رابطه جنسی حداقل به مدت 6 تا 8 هفته صبر کنید.

زندگی بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

فعالیت های شما تا چند هفته پس از جراحی تعویض مفصل لگن، محدود می شود. البته، برای جلوگیری از سفتی مفاصل و مشکلات گردش خون بهتر است روزانه کمی پیاده روی داشته باشید. مهم نیست که چه نوع جراحی لگن انجام می دهید، فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبودی شما بعد از عمل خواهد داشت. انجام جلسات منظم فیزیوتراپی در تسریع بهبودی و تقویت ماهیچه‌های اطراف مفصل بسیار کمک کننده خواهد بود.   

سرعت بازگشت شما به زندگی عادی بسته به عواملی مانند سن، تناسب اندام، وضعیت عضلات، شغل و فعالیتی که انجام می دهید، متفاوت است.  اغلب افراد ممکن است بعد از چند هفته بتوانند به فعالیت های سبک برگردند. اما، اگر کار شما نیاز به بلند کردن اجسام سنگین دارد، باید بیشتر استراحت کنید.

اجزاء مفصل لگن

مفصل لگن از اجزای اساسی زیر تشکیل شده است:

• استخوان‌های مفصل شامل استخوان‌های ران و لگن
• غضروف مفصلی لگن
• عضلات لگن که هم از مفصل پشتیبانی می‌کنند و هم حرکت را امکان پذیر می‌کنند
• رباطها و تاندون‌ها، بافتهای سخت و فیبری که به ترتیب استخوان را به استخوان، و عضله را به استخوان متصل می‌کنند
• غشای سینوویال و مایع سینوویال، که به ترتیب مفصل ران را محصور، و آن را روان می‌کنند

استخوان‌ها

ران

استخوان ران بلندترین استخوان بدن است که از زانو تا مفصل لگن گسترش می‌یابد و انتهای فوقانی و گرد آن درون استابولوم (Acetabulum) مفصل لگن قرار می‌گیرد. در بالای استخوان ران زائده‌ای به نام تروکانتر بزرگتر (Greater trochanter) وجود دارد، یک دستگیره استخوانی که مردم اغلب از آن به عنوان لگن یاد می‌کنند.

لگن

لگن (pelvis) قسمت تحتانی تنه بدن است و مابین شکم و رانها واقع شده است. استخوان لگن (Hip Bone) استخوانی قوی، محکم و  دو قسمتی است برای انجام وظایف متعددی اختصاصی شده که ازآن جمله می‌توان به انتقال وزن از اسکلت محوری به اندامهای حرکتی، فراهم کردن اتصالات ماهیچه ها و رباطهای مورد نیاز در حرکت، و نگهداری امعاء و احشای درون شکم اشاره کرد. دو استخوان لگن، ستون مهره‌ها را به پاها (اندامهای حرکتی تحتانی) متصل می‌کنند. این دو استخوان از پشت به ساكروم، از جلو به یکدیگر، و در محل مفصل لگن (hip joints) به ران متصل می‌شوند. ناحیه پشتی استخوان لگن با استخوانهای خاجی (sacrum) و دنبالچه (coccyx)، و قسمتهای قدامی، چپ، و راست آن، به وسیله یک جفت استخوان هیپ (hip bones) احاطه شده است..

فضایی که توسط استخوان لگن محصور می‌شود حفره لگن نام دارد و نگهدارنده اندامهای تولید مثلی، مثانه و رکتوم در زیر شکم است. کف لگن، در زیر این حفره واقع شده و از آن پشتیبانی می‌کند.