درمان دررفتگی مکرر مفصل شانه

آناتومی مختصر شانه

شانه از سه استخوان زیر تشکیل شده است:

• استخوان بالای بازو یا هومروس (Humerus)
• تیغه شانه یا کتف (Scapula)
• استخوان ترقوه (Clavicle)

سر یا توپ استخوان بالای بازو در یک سوکت کم عمق به نام گلنوئید (glenoid)، در تیغه شانه قرار می‌گیرد. کپسول شانه که از جنس بافت همبند قوی، و در واقع سیستم رباط شانه است، سر استخوان بالای بازو را در شکاف گلنوئید نگه می‌دارد. تاندونها و عضلات قوی اطراف شانه نیز به ثبات آن کمک می‌کنند.

از آنجا که توپ استخوان بازو نسبت به سوکت پهن‌تر است، مفصل شانه بالقوه بی‌ثبات است و پایداری آن توسط بافتهای نرم پیرامونی شامل لابروم (لبه غضروف اطراف گلنوئید)، کپسول، و رباطها تامین می‌شود.

انواع دررفتگی شانه

• دررفتگی جزئی یا نیمه دررفتگی: در این وضعیت فقط بخشی از توپ بازو از سوکت بیرون می‌آید.
• دررفتگی کامل: در این وضعیت توپ به طور کامل از سوکت بیرون می‌آید.
• دررفتگی مکرر شانه و کتف: هنگامی که رباطها، تاندون‌ها و عضلات اطراف شانه شل یا پاره شدند، در متمرکز نگه داشتن بازو در سوکت ناتوان می‌شوند و شانه دچار بی ثباتی مزمن می‌شود.

علت دررفتگی مکرر شانه و کتف

معمولا دررفتگی شانه به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

آسیب شدید یا ضربه

علت دررفتگی اولیه شانه وارد آمدن آسیب یا ضربه شدید است. وقتی سر استخوان بازو از جای خود خارج می‌شود (اصطلاحا در می‌رود)، گلنوئید، کپسول، و رباطهای جلوی شانه آسیب دیده،  لابروم پاره می‌شود. این وضعیت ضایعه بنكارت (Bankart lesion) نامیده می‌شود.

در بعضی بیماران ضایعه بنکارت به خوبی درمان نمی‌شود و باعث ناپایداری مفصل می‌شود. در این هنگام، مفصل در اثر آسیب دیدگی‌های جزئی، یا حتی بدون آسیب دیدگی مشخص، در معرض خطر دررفتگی مکرر و بی‌ثباتی قرار می‌گیرد.

اگر هنگام دررفتگی، توپ بازو بر روی لبه جلوی سوکت قرار بگیرد، از محل صحیح خود عقب رفته، سر استخوان حالت گرد خود را از دست می‌دهد که اصطلاحا به ضایعه هیل ساکس (Hill-Sachs) معروف است.

هر چه سن بیمار هنگام اولین دررفتگی شانه کمتر باشد (زیر 25 سال)، احتمال در رفتگی مکرر شانه بیشتر است (70 تا 90 درصد احتمال دررفتگی مکرر شانه و کتف). با هر بار دررفتگی، کپسول جلوی شانه کشیده و نازک شده، دررفتگی تسهیل می‌شود.